Orde en rust handhaven en zorgen voor de algehele veiligheid. Dat waren belangrijke taken voor schout en schepenen. In de steden gingen ’s avonds de poorten dicht, maar in de dorpen had iedereen vrij toegang. Gilze en Rijen lag in het grensgebied van de Baronie van Breda en de Meierij van ’s-Hertogenbosch waardoor het vaak onrustig was. Bovendien lagen er rond de gemeente Gilze en Rijen uitgestrekte woeste gronden, heidevelden en bossen. Bedelarij en landloperij door werkschuwen en gedeserteerde soldaten vormden een geducht gevaar en brachten veel onheil. De gemeente wilde die dus buiten de deur houden en ook wilde ze niet dat er armlastige mensen binnenkwamen of personen die dat dreigden te worden.
Om aan alle toenemende gevaren het hoofd te kunnen bieden, werd in 1715 een nachtwacht - een vorm van burgerdienst - ingesteld. In Gilze was ook een ‘clapperman’ of nachtwaker. Aanstelling en ontslag van mensen in deze functie wisselden elkaar met enige regelmaat af, al naar gelang de omstandigheden.