Gilze en Rijen maakte tot 1798 met de andere plaatsen in de Baronie van Breda deel uit van het Gewest Brabant. In dat jaar werd het met enkele andere gemeenten in de Baronie ingedeeld bij het Departement van de Dommel.
De vroegere heerlijkheden werden nu gemeenten genoemd. Ze waren volledig ondergeschikt aan het centraal bestuur, het Uitvoerend Bewind. Ze werden voornamelijk gezien als administratieve lichamen van het hoger gezag. Deze ingrijpende verandering bleek in de praktijk nauwelijks te werken en werd dan ook regelmatig bijgesteld. Zo werd de inrichting van de gemeentebesturen gebaseerd op het beginsel van volkskeuze en periodieke verkiezingen van bestuurders. De gemeenten kregen iets meer vrijheid. Ook de indeling werd zodanig bijgesteld dat de vroegere Baroniegemeenten weer één departement (provincie) werden.
In 1810 werd Nederland een deel van Frankrijk en werd deze streek ingedeeld bij het Franse Département des Deux-Nèthes. Bestuur en administratie van de gemeente kwamen bijna geheel in handen van de maire (burgemeester).
