Mensen gingen in vroeger tijden wonen op iets hoger gelegen ruggen in het landschap, waar ze zich veilig voelden voor het water, maar waar ze toch water in de buurt hadden.
In Rijen liep het geschiktste deel om te wonen van noord naar zuid. Niet verwonderlijk dat hier ook de verbindingsweg van Gilze via Rijen naar Dongen en later naar de Groenendijkse haven in Oosterhout kwam te liggen. Deze omstandigheden hebben er bovendien toe geleid dat Rijen een zogenaamd lintdorp is geworden.
Gilze en Molenschot liggen hoger en daar waren dan ook minder natte gedeelten. De bewoners brachten stukken woeste grond in cultuur. In het westelijk deel van Gilze, Rijen en in Molenschot waren de heidevelden.
De gemeente Gilze en Rijen ligt op een hoogte van 5 tot 21 meter boven N.A.P. (Nieuw Amsterdams Peil). Het hoogste punt in het landschap van de gemeente ligt bij de Haansberg (Hulten) en het is daarom niet onwaarschijnlijk dat daar de eerste bewoning is geweest. Het laagste gedeelte ligt bij Rijen.
